NSU-Watch Hessen tarafından Hessen’nin NSU-Araştırma Komisyonun ara bilançosu
Hessen’nin Araştırma Komisyonun devam ettirmesi sebebiyle, NSU-Watch Hessen yaz tatilinden sonra ara bilançosunu yayımlamaktadır. Burada komisyonun antidemokratik yapıları, komisyonun çalışmalarını durduran parti-taraftarı çekişmeler, güvenlik makamlarının tanıkları yeterince eleştirel sorgulanmadığı ve özellikle şimdiye kadar kurumsal ırkçılığın Hessen eyaletinin araştırmalarında cinayet serisini aksatması, eleştirilmektedir.
Hessen eyaletinin Araştırma Komisyonu bir ve çeyrek yıl önce hükümet partilerin CDU ve GRÜNE’nin isteği dışında kuruldu. Bunlar Hessen’deki araştırmanın yeterince gerçekleştiğini ve parlamentoya ait bir araştırma gereğinden fazla olduğuna inanmaktaydılar. Aydınlantma’ya karşı bu isteksizlik bugüne kadar Komitenin çalışmalarını etkilemektedir, böylelikle eleştirel bir onarım söz konusu olamamaktır. Tam aksine: Milletvekiller parti-taraftarı çekişmelere ısrar etmekte, sağcı sahnesine yeterince yetki göstermemekte ve Anayasa Koruma’nın ret tutumunu kabul etmekte. İçerik açısından Komisyon anlaşılmaz olan konuların bölünmesi nedeniyle kendini geniş ölçüde çalışamaz hale getirmektedir. Bazı tanıklar bundan dolayı sadece Halit Yozgat’ın cinayetinden önceki gerçekler hakkında tanıklık edebilmekteydi – ve bu yüzden bazı şartlar altında yine davet edilmelidirler. Ayrıca, ırkçılık ve onun devlet araştırma yapılarındaki açıklığı cinayet serisindeki en önemli faktör olmasına rağmen, parlamento çalışmalarında dikkate alınmamaktadır.
NSU-Watch Hessen, Komisyonu başından beri eleştirel eşlik etmekte ve her oturumu belgelemekte. Bu çalışmanın arka plan önünde, bu inisiyatif önceki komite çalışmaların bir özetini çizmekte ve ilerideki aydınlatma çalışmaları için talep koşmaktadır. Hessen’deki NSU-kompleksin kapsamlı bir şekilde araştırıla bilinmesi için, NSU-Watch bunları talep etmekte:
1. Halit Yozgat ve Enver Simsek cinayetlerini aydınlatma engellini kapsamlı bir şekilde ışıklandırmak için, Hessen güvenlik kurumlarındaki kurumsal ırkçılık ele alınmalıdır.
2. Şimdiye kadar Komisyon’da süren parti-taraftarı çekişmeler sonlandırılmalıdır. Onlar muazzam şekilde aydınlatma çalışmalarını engellemektedir.
3. Güvenlik kurumların çalışanlara karşı gösterdikleri davranış şekli değişmeli. Onlar belli ve yoğun bir şekilde komite üyeleri tarafından sorumluluğa alınmalıdır.
4. Delil dilekçeleri resmilenmeli, böylelikle komite çalışmalarına açık bir bakış açısı sağlana bilinir. Başka Araştırma Komisyonlarında, mesela Thüringen eyaletinde komite çalışmaları kamuya açıktı. Şimdiki Hessen uygulamaları demokrasinin önemli şartlarından biri olan parlamento çalışmalarının açıklığını engellemektedir.
5. Milletvekiller Hessen’deki Neonazi-sahnesi ile olan malumatlarını ve onların militan sağ spektruma olan bağlantılarını, önemli ölçüde genişletmeliler. Bilgili soruşturmada anlayış kazanmak için uzman bilgisi önemlidir.
6. Komite’ye gerekli olan tüm dosyalar hemen ve okunaklı bir şekilde emirlerine verilmelidir. Şimdiye kadar oluşan soruşturmalar eksik dosya bilgilenmesi yüzünden uygun bir şekilde uygulanamadılar.
7. Kurbanların aileleri komiteden eksiksiz bir açıklama beklemekte. Başbakan Angela Merkel açıkça 23 Şubat 2012 tarihinde NSU-cinayet kurbanları için cenaze töreninde şöyle demişti: „Biz cinayetleri aydınlatmak ve suçluları ve destekçilerini ortaya çıkarmak için ve onları hak ettikleri cezaya çarptırmak için herşeyi yapacağız. Bunun için federasyonun ve eyaletlerin tüm yetkili makamları yüksek basınç ile çalışmakta.“ Bu sözler Hessen Araştırma Komitesinin çalışmaları için kriter olmalıdır.
I. Hessen’in Araştırma Komisyonun antidemokratik yapıları
NSU-Araştırma Komisyonu, hükümet-koalisyonunu oluşturan CDU ve GRÜNE’lerden istenmemekteydi ve bu yüzden parlamentonun azınlığı tarafından yürütüldü, bunlar resmi bir Araştırma-Komisyonunu tercih etmekteydi. Hessen’de bir özellik olan, orada kendi başına bir Araştırma-Komisyon-Kanunu bulunmamasıdır. Başlangıcında prosedür kurallarına çoğunluk karar veriyor. Bu problematik bir neticeye yol açıyor, çünkü böylelikle hükümet koalisyonun çoğunluğu – bu Komisyonu istemeyen – çalışma becerisini başlıca belirleyebilmektedir. Böylece Komisyon Başkanı Hartmut Honka (CDU partisinden) dosyaların gizlilik derecesini kararlaştırabilmekte. Başka bir prosedür sorunu şu ki, Milletvekillerin ve Komitenin fraksiyonlarının kanıt istekleri ile ilgilidir: Onlar halka açık değil ve gizliliği açık açık güvenlik yetkililerden saklanmasından ürkmemektedirler, aynı güncel olan sır-ihanet-işlemi ilişkili olana Hessen polisin Blood & Honour çevresi ile bağlantısı olan bilgilerin gösterdiği gibi. Bunun aksine Thüringen eyaletin komisyonlarındaki kanıt talepleri federal düzeyde kamuya açıktı. Genel olarak bu şekildeki uygulamalar Araştırma Komisyonun parlamentonun azınlık korumasının ve parlamentonun iç ve dış aydınlatmasının ilkelerini önlemekte ve zayıflatmaktadır.
a) Güvenlik kurumların tanıkları: İfade vermeyi reddetme ve Komisyondaki aydınlatmayı tasvip etmemek
Soruşturmanın problematik temel yapısı, Komiteyi yıkmakta, özellikle güvenlik kurumların temsilcilerinin soruşturmaları. Daha önceki araştırmalarda milletvekillerin önünde çoğu dosya yok yada kararmış bir şekilde bulunmaktaydı ve bu aydınlatma çalışmalarını neredeyse imkansız kılmaktaydı. Bu durum karşısında Anayasa Korumanın vekilleri engelsiz ve sorgusuz bir şekilde NSU-kompleksin aydınlatma çalışmalarına karşıki isteksizliklerini sergileyebilmekteydiler. Eski Hessen eyalet dairesinin Anayasa Korumasının (LfV) güvenlik görevlisi Gerald Hasso Hess, Komitenin sekizinci oturumunda Andreas Temme’nin suçlu olabileceği yönünde onun katil olmadığını his ediyor olmasını belirtmekteydi. Onbirinci oturumunda, Anayasa Korumanın aşırı sağcılığın eski başkanı Peter Stark oturum için hazırlanmış olan belgeleri incelemek istemediğini açıklamaktaydı. Uzmanların ve tanıkların kısmen tüyler ürpertici ifadeleri tekrar yorumsuz ve eleştirel istekte bulunmadan bırakıldı. Burada da komite başkanın Hartmut Honka’nın (CDU) şüpheli görev anlayışı gösterilmekte: O devlet makamın tanıklarını bilgi vermeleri için sıkıştırması gerekirken bunun yerine onları sık sık koruma altına almaktaydı. Aynı zamanda engellemeler hükümetin çoğunluğu tarafından halka skandal olarak gösterilmemekte.
Bütün açıklığıyla kesin olan: Güvenlik yetkililerin bütün tanıkları devlet çalışanlarıdır. Kassel cinayet davası hakkındaki temel bilgiler ifşa edilmelidir. Komisyon, bu sorumluluktan güvenlik makamlarını serbest bırakmayacaklar.
b) Aydınlatma çalışmaların siyasi felçi
Büyük kaygıyla NSU-Watch Hessen, Hessen’nin NSU-Araştırma Komisyonun’daki parti taraftarı çelişkilerin gündemde olduğunu izlemektedirler. Milletvekililer akış konusunda hemfikir olmadıkları için, defalarca oturumlar kesilmiş ve sorular ertelenmiştir. Parti taraftarlı ilgi anlarını böyle geniş kapsamlı bir aydınlatma ile sözlerini geçirtmek istedikleri için, bu gölge eskriminin tekniksel işlemini kullanılmaktadırlar. Parti hatları üzerinde bir Aydınlatma çalışması Federal Almanya Parlamentosunda ve Thüringen eyalet meclisindeki Komisyonlarında olduğu gibi Hessen de bulunmamaktadır. Bununla Hessen Araştırma Komisyonu, diğer komitelerin davetli üyelerinden aldığı tavsiyelerini bütünüyle görememezlikten gelecektir. Ancak parti hatları üzerinden ve aydınlatma ile ilgilen bir işbirliği kararlı bir şekilde güvenlik kurumların soruşturmalarındaki kör noktalarını aydınlığına çıkartmak için gerekmektedir.
Güvenlik kurumlarının çalışmalarını nasıl daha efektif düzenlenebilir sorusuyla Hükümet koalisyonu, Komisyonu kendilerin başarısızılılıkla sonuçlanan soruşturma-komisyonu olarak göstermek istedikleri ve bu yüzden aydınlatma çalışmaları bu soru ile kısaltmaya çalıştığı şüphesini uyandırmakta. Muhalefet bu projeyi etkisizleştirmek için yeterince siyasi baskı uygulayamamakta.
II. Hessen soruşturmalarında kurumsal ırkçılık
Savcılığın, polisin ve istihbaratların ırkçı bakışlı soruşturma yöntemleri Hessen Araştırma Komisyonunda hiçbir yer kaplamamaktadır. Genel olarak Hessen’da hiç yapısal ırkçı bir araştırma oluşmadığı görüşü mevcut olmakta, çünkü Halit Yozgat’ın cinayetinden sonra Anayasayı Koruma Dairesinin çalışanları Andreas Temme’yi zanlı olarak polisin odak noktasında olarak görmekteydi. Biz NSU-Watch insiyatifi olarak „Leerstelle Rassismus“ („ırkçılık boşluğu“) makalesi ile Hessen’da ırkçı uygulamaların ve varsayımların bulunduğunu dikkatte çekmek istedik. Böylelikle somut ipuçları olmadan Yozgat ailesinin çevresi, her ne kadar onlar Almanya’da yaşamalarına rağmen, Türkiye’ye kadar uzanan geniş kapsamlı soruşturmalar gerçekleşti. Herhangi bir temele dayanmadan Halit Yozgat’ın babasının çevresinin Andreas Temme’ye kan davası açtığı bile ima edildi. Hatta ilk cinayet kurbanına, olay anında Hessen’de Schlüchtern şehrinde ailesi ile yaşayan Enver Şimşek’e karşı, türk kamuoyununuda yalan söylediğine dair bir şüphelenme vardı. Fakat türk kamuoyunun kurbanların ailelerinden gelen ipuçlarını ırkçı bir arka plan var olup olmadığını incelemek, güvenlik makamlarından aldırışa alınmadı. 2006 yılında „10’cu bir kurban olmasın“ sloganı ile Kassel ve Dortmund göçmen cemaatler tarafından, cinayet serisinin ardında yatan ırkçılığın dikkatini çekmek için gerçekleşen gösteri, yinede soruşturma yaklaşımı değiştirilmedi. Tüm bu gerçekler Hessen Araştırma Komisyonu tarafından şimdiye kadar işlenilmedi. Böylece güvenlik makamların ret tutumları, kendi yapılarını ve düşünce şekillerini eleştirel sorgulamaları ve ırkçılığa dair kontrol etmeleri gittikçe artmaktadır. Irkçılığın konulandırması tahminimizce belirleyicidir, çünkü bu sadece suçluları cinayet işlemeye götürmedi aynı zamanda kurban ailelerin suç tahminlerini duyulmamasına ve bunun yerine kendileri soruşturmaların merkezine yer almış olunmalarına sebep olmuştur.
III. Nazi sahnesinin (eksik) bilgisi
Güvenlik makamların çoğu vekillerin sağcı yapılarına ve Nazi terörüne dair bildikleri bilgilere gerçekten inanırsak, Hessen’de felaket bir resime imza atılabilir. Anayasayı Koruma Dairesinin çalışanları veya daireye yakın olan bilim adamları tekrar tekrar Komisyon önünde protokole alınan, Blood & Honour, Combat 18 gibi örgütler veya Hessen’deki başka yapılardan hiç bilgi sahibi olmadıklarından bahs etmekteydiler. Bu bilgisizlik sıkça Komisyon üyeleri tarafından kabul edilmekte ve sorgulanmamaktadır. Komisyon’da, Güvenlik makamlarına tekrarlanarak onların hangi dereceye kadar sağcı bir cinayet serisi olduğunu tahmin etmekte oldukları sorusu görüşüldü. Oybirliğiyle savcılar, polisler ve Anayasayı Koruma Dairesinin çalışanları NSU’nun itirafçı mektupları yayınlamadığını ve bu nedenle hiçbir kanıt bulunmadığını, söylemekteydiler. Bu ifadeler Almanya’da genelinde sağcı teröre erişilebilir bilgilerini etkisizleştirmektedirler. Burada yine analizlerde gösterilen devlet aşırıcılık doktrini gösterilmekte: Sağ terörü ayrı bir olgu olarak görülmemektedir. Mesela 1980 yılında Bavyera bira bayramında gerçekleşen suikastta veya 1980 yılında Erlangen şehrinde Shlomo Lewin ve Frida Poeschke idamında hiçbir itirafçı mektupları bulunmamaktaydı: O suç asıl itiraftır. „Lidersiz direniş“ gibi konseptler veya hücreler içindeki organize, sağcı yayınlar mesela Turner Diaries veya Blood & Honour-Field-Manual gibi iç istihbaratlar tarafından bilinmekteydi, ancak bundan hiçbir bağlantı bulunmadı.
Araştırma Komisyonun görevi, sağcı terör gruplaşmaların uygulamalarının bilgileri neden Güvenlik makamları tarafından kullanılmadığını bulmaktır. Ayrıca Hessen’da olan muhtemel destek yapılarına Güvenlik makamların ne kadar dahil oldukları ile ilgili bilgiler ifşa edilmeli ve gözden geçirilmelidir. Buna dair Komisyon şimdiye kadar bilgi temin edemedi.
IV. Hepsi çoktan aydınlandı mı?
Birçok cevaplanmamış sorular komitede daha görüşülmelidir. Düşünülen, eski ve şimdiki Hessen’nin Nazi sahnesinin üyelerini Komisyon’a davet etmektir – Araştırma Komisyonların’daki aydınlatma çalışmaların bir yeniliği. Sağcıların, Komisyonu kendi stratejilerini kullanacak bir platform haline getirmemeleri için, milletvekillerin militan sağcı yapılarına dair eleştirel soruşturma ve bilgi hizmetinde bulunmalıdırlar.
Bizim bakış açımızdan sonraki sorular büyük bir önem taşımaktadır:
Kassel ve Dortmund Nazi sahneleri ne kadar yakın bir işbirliği içindeydiler ve Band Oidoxie ve Oidoxie Streetfighting Crew ne tür bir rol oynuyorlardı?
2005/2006 Dortmund Nazi sahnesinin silah buluntuları ile ve şu anda Oidoxie Streetfighting Crew’nin eski üyesinin engellenmiş silah anlaşması arasında süreklilik var mı?
Kuzey Hessen’de sağcı sahnesinde Benjamin Gärtner kaynağından başka hangi ajan mevcut?
Kassel olay yerinde Andreas Temme’nin oradaki mevcudiyeti açısından netleştirilmesi gereken: Kaynağı Benjamin Gärtner neler biliyordu? Gärtner’nin ifadeleri hangi hususlar tarafından İçişleri Bakanlığı’dan reddedildi? Benjamin Gärtner çevresi hakkında ne bilinmektedir? Neden ona yüksek güvenlik gizli ajanı olarak davranıldı? Üvey kardeşi Kuzey Hessen’de Blood & Honour-Başkanı olmasına rağmen neden o Anayasayı Koruma Dairesin’nin beyanları tarafından Alman Partisi’ne (Deutsch Partei) eklendi?
2015 yıl sonuna kadar Komisyon sadece dört diğer duruşma günlerini açıkladı. NSU-Watch Hessen bakış açısından bu soruları ve birçok dahasını yeteri kadar uygun bir şekilde açıklamak için bu yeterli olmamaktadır.
Dara fazla bilgi için bu sayfaları ziyaret edin: https://hessen.nsu-watch.info/
(i) https://hessen.nsu-watch.info/2015/06/10/leerstelle-rassismus/
(ii) Mesela http://www.nsu-watch.info/2014/10/taten-und-worte-neonazistische-blaupausen-des-nsu/ ve http://www.nsu-watch.info/2015/06/der-nsu-im-netz-von-blood-honour-und-combat-18-gesamtversion/